راچڵەكین ـ
شێوازی خۆراكی تەندروست كاریگەری گرنكی هەیە لە گەشەكردنی باڵا لە مناڵ و مێردمناڵان دا ؛ بێگومان هۆكاری بۆماوەیی ڕۆڵی سەرەكی هەیە لە دیاركردنی باڵای مرۆڤ بەڵام بەدخۆراكی و كەمی پڕۆتین و ڤیتامین و كانزاكان دەبێتە هۆی كورتی باڵا و وەستاندنی گەشە ۰
ئەو خۆراكانەی یارمەتی گەشەی باڵا دەدەن :
۱ ـــ توور
۲ ـــ سپێناخ و بڕوكلی
۳ ـــ شیر و ماست و پەنیر
٤ ـــ ماسی : بە تایبەت ماسی سەلموون و توونە
٥ ـــ مریشك و گووشتی سووری بێ چەوری و بەز
٦ ـــ شۆڤان یان ئاری شۆڤان ؛ هەروەها ئاردی بۆر و برنجی بۆر و گەنمەشامی
۷ ـــ میوە : بە تایبەت مۆز ، قۆخ ، مانگۆ ، ئەنەناس، گێزەر ، قەیسی ، كاڵەك ، كیوی
۸ ـــ هێلكە
۹ ـــ سۆیا ، پاقلە ، نیسك ، نۆك ، ماش ، فاسۆلیا
۱۰ ـــ گوێز ، بادام ، فستق
ئەو خواردنانەی پێویستە نەخورێن یان كەم بخورێن :
ــــ شەكری سپی و شیرینی
ــــ ڤاست ڤوود وەك هەمبەرگر و پیتزا
ــــ خواردنەوە گازیەكان وەك بیبسی و كۆلا و خواردنەوە وزەبەخشەكان
ــــ جیلی بۆن و چبس
كۆمەڵێك ڕێنمیایی گرنگ بۆ زیاد كردنی باڵا :
ــــ دوور كەوتنەوە لە شەونخوونی و نووستن بۆ ماوەی پێویست ؛ مناڵان سەروو سێ ساڵ پێویستە ڕۆژانە نزیكی
( ۱۰ ـــ ۱۲ سەعات بخەون ) و مێرد مناڵان پێویستە ڕۆژانە نزیكی ( ۹ ــ ۱۰ سەعات بخەون ) و زۆربەی لە شەودا بێت ۰
ــــ ئەنجام دانی وەرزش ڕۆژانە ؛ دواتر باشترین جۆرەكانی وەرزش بۆ زیاد كردنی باڵا دەخەمە ڕوو ۰
ــــ چوونە بەر خۆر ڕۆژانە بۆ ماوەی ( ۲۰ ـــ ۳۰ خولەك ) ؛ باشترین كات نێوان سەعات ( ۹ ـــ ۱۰ )ی بەیانی یە ۰
---- پێشتر بە چەند پۆستێك گرنگترین هۆكارەكانی كورتی باڵا و شێوازی چارەسەركردنیم بڵاو كردتۆتەوە لەم پەیجەدا ئەتوانیت بیخوێنیتەوە ۰
ئامادەكردنی: دكتۆر كامەران رسوڵ ژاژڵەیی، پسپۆڕی زانستی خۆراك