بە درێژایی چەند دەیەی رابردوو، بەهۆی خراپیی دۆخی ئەمنی و سیاسیی عیراق و وڵاتانی دەوروبەر، هەرێمی كوردستان لەپێش چاوی كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی وەكو ناوچەیەكی ئارام و جیاواز و سەقامگیر جێگەی خۆی كردەوە. ئەو نیمچە ئازادی و پیادەكردنەی پرۆسەی دیموكراسی كە لە هەرێم لە چەكەرەكردندا بوو، ببووە سەرچاوەی هێز بۆ وێناكردنی هەرێمی كوردستان وەكو دوورگەیەكی جیاواز لە دەوروبەرەكەی و تاوەكو ئەندازەیەك بە ناوچە ئارامەكەی جوگرافیای نائارام وێنا دەكرا.
ئەم وێنا جیاوازەی بۆ هەرێمی كوردستان دروست ببوو، هۆكار بوو بۆ راكێشانی سەرنجی وڵاتانی جیهان و دروستبوونی ئومێد بۆ گەشەپێدانی، بووە خاڵی راكێشانی كۆمپانیا و سەرمایەی بیانی، هەروەها جۆرێك لە هەستكردن بە بەرپرسیارێتیی پاراستنی ئەم ناوچە ئارامە نادەوڵەتییەی خستە ئەستۆی كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی.
قسەیەكی باو هەیە دەگوترێت (بەدەستهێنانی دەستكەوت چەند گرنگە، پاراستنی گرنگترە). دەبوو ئەم بە جیاواز روانینە لە هەرێمی كوردستان، ئەرك و بەرپرسیارێتی ئەوەی بۆ لایەنە حوكمڕانەكانی دەسەڵات لە هەرێمی كوردستان دروستبكردبا؛ ئەولەویەتیان دەستگرتن بوایە بە پاراستنی ئەو جیاوازییانەوە، بەڵام ئێستا هاوكێشەكان خەریكە پێچەوانە دەبنەوە. لە‌لایەك عێراق روو لە ئارامی و سەقامگیریی سیاسییە، كە دەرگای بۆ سەقامگیریی ئابووریش خستووەتە سەرپشت. هەرێمیش بەهۆی ناتەبایی سیاسی و كێشە و ململانێ نێوخۆییەكانی، دۆخێكی ناسەقامگیری سیاسیی بۆ خۆی خولقاندووە، كە ئەمیش دەرگای بۆ دروستبوون و سەرهەڵدانی كۆمەڵێك كێشەی ئابووری و ئەمنی كردووەتەوە. رەنگدانەوەی ئەم دوو گۆڕانكارییەش كاریگەریی خستووەتە سەر دیمەنە گشتییەكە و خەریكە لە پێشچاوی جیهان وێناكردنەكە دەگۆڕێت.
شتێكی چاوەڕوانكراویشە وەكو چۆن ئارامی و سەقامگیرییە سیاسییەكەی، پیادەكردنی سەرەتاكانی مومارەسەی دیموكراسی، ببوونە خاڵی جیاوازی هەرێمی كوردستان و سەرچاوەی هێز بۆ دەستەبەركردنی سۆز و پشتیوانیی نێودەوڵەتی. پێچەوانەكەشی راستییە كە نائارامی و ناسەقامگیریی سیاسی، سەركوتكردنی ئازادی و پابەند نەبوون بەو سەرەتا و بنەما دیموكراسیانەوه، كە لە چەكەرەكردندا بوون، نائومێدی و پشتتێكردنی لێدەكەوێتەوە.
ئەوەی لێرەشدا جێی هەڵوەستە و سەرسوڕمانە ئەوەیە كاتێك ناوەندە نێودەوڵەتییەكانی وەكو نەتەوە یەكگرتووەكان، كۆمیسیۆنی چاودێریی مافەكانی مرۆڤ و وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا لە راپۆرتەكانیاندا سەرنج و تێبینییەكانیان بۆ لادان و پێشێلكارییەكان دەخەنەڕوو، لەبری ئەوەی سوود لەو دەستنیشانكردنانە وەربگیرێت و رێگەچارەی كەموكورتییەكان بدۆزرێتەوە، كەچی یان بە پاساوهێنانەوە بۆ لادان و چەوتییەكان، یاخود بە بەدرۆخستنەوە و بە راپۆرتی چەواشەكارانە ناوبردن، وەڵام دەدرێنەوە. لە كاتێكدا هەموو ئەو عەیب و عارانە بە بەرچاوی خەڵكەوەن، میدیا دیمەنەكان دەگوێزێتەوە و جیهان چاوی لێیانە. نێردە و كۆنسوڵخانەكان دیمەنەكان لە خۆمان باشتر دەبینن.
چاوەڕوانییەكی سەیرە ئەگەر پێتوابێت دەبێت جیهان هەر بە جوانی وێنای تۆ بكات، لە كاتێكدا خۆت رۆژ لەدوای رۆژ لە پاشەكشەدا بیت. لە ناوجەرگەی هەولێری پایتەخت و لە سلێمانی بە رۆژی رووناك و لەپێش چاوی خودا و خەڵك تیرۆری سیاسی ئەنجام دەدرێت، باوك دەچێتە سەر كەناڵەكانی راگەیاندن و دەڵێت (كوڕەكەم لە زیندان بوتڵی تێبڕدراوە)، لە میدیاكانەوە وێنەی سەر و برۆ تاشین و شكاندنی كەرامەتی هاووڵاتییان دەخرێتە پێشچاوی رای گشتی و كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی. ئەم وێنە و دیمەنانە لێكەوتەكانی زۆر بە گران لەسەر كورد و ئەزموونە حوكمڕانییەكەی دەكەون.
ئەم كێشانە چەند بۆ دونیای دەرەوە و وێنا گشتییەكە لەپێش چاوی كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی بۆ كورد مایەی مەترسین، لەوە زیاتر بۆ دۆخی كۆمەڵایەتیی ناوخۆی هەرێمی كوردستان مەترسیدارن. دەبوو كوشتنی (كاوە بازیانی) كۆمەڵگەی كوردی رابچڵەكێنێت، كوڕێك لە زگی دایكیایەتی و باوكی دەكوژرێت، دوای نزیك بە 40 ساڵ تۆڵەی كوشتنی باوكی دەكاتەوە. ئایا ئەم زوڵم و ستەم و نادادی و كوشتن و تیرۆرە سیاسییەی ئێستا بەڕێوەدەچێت، ئەنجامەكانی چی دەبن؟ كورد دەڵێت، "هەق كۆن دەبێت بەڵام نافەوتێت." دادپەروەرییەكی خودایی و سرووشتیش هەیە ناهێڵێت ستەمكاری هەتا سەر بێت.
كە دادپەروەری لە جێبەجێكردنی یاسادا پەیڕەو نەكرا، ئەنجامی هەموو پرۆسەكە دەبێتە كێشەی كۆمەڵایەتی، هەموو كێشەیەكی كۆمەڵایەتیش چەند خەفە بكرێت، پەنگخواردووتر دەبێت و لە رەخساندنی هەر هەلومەرج و دۆزینەوەی هەر دەرفەتێكدا تۆڵەی لێدەكەوێتەوە. دەرئەنجامی تێكچوونی شیرازەی كۆمەڵایەتیش بۆ هەر میللەتێك لە هەڕەشە و مەترسییە دەرەكییەكان زیاترنەبێت كەمتر نین.
كوردستان ئێستا لە لێواری ئەو رێگەیەدایە، كێشە سیاسییەكانی و لێكەوتەی ناكۆكی و ململانێ ناوخۆییەكانی، خەریكە دەرگاكانی جیهانی بەڕوودا كڵۆم دەدات. سەروەرنەبوونی یاسا و نادادپەروەری و لێكەوتەی كێشە ئەمنیەكانیشی، تۆوی تێكچوونی شیرازەی كۆمەڵایەتییە دەیچێنێت و زۆر نابات دێتە بەر، ئەگەر به خێرایی چارەسەریان بۆ نەدۆزێتەوە.