بەهۆی مانۆڕە سیاسییەكانی نێوان كۆشكی سپی و كۆمارییەكانەوە سەبارەت بە بەرزكردنەوەی سەقفی قەرزی حكومەتی ئەمریكا بۆ سەرو 31 ترلیۆن دۆلار، پێشبینی روودانی هێدمەیەكی گەورەی بازاڕی دارایی دەكرێت، ئەو مانۆڕەش بە كردەوە دەستی پێكرد، كاتێك جۆ بایدنی سەرۆكی ئەمریكا رایگەیاند، كە رێگە بە كۆمارییەكان نادات، سەقفی قەرزەكان وەك ئامرازی گوشارخستنەسەر حكومەت بۆ كەمكردنەوەی خەرجییەكان بەكاربهێنن.
سەرچاوەی جیاوازیی نێوان هەردوولا بۆ جیاوازیی ریشەی فەلسەفی هەریەك لەو دوو پارتە دەگەڕێتەوە، كۆمارییەكان بڕوایان بە كەمكردنەوەی قەبارەی هەژموونی حكومەتە بۆ ئەوەی ئابووری بە رێگەی سروشتی و بەبێ دەستوەردانی هەرلایەنێك هەر كەسێك كاری خۆی بكات، لە هەمان كاتیشدا پێیان باشە قەبارەی پشتیوانی حكومی بۆ تاك و كۆمپانیان كەم بكرێتەوە، چونكە پرنسیپی كۆمارییەكان ئازادیی ئابووریی پشت بەخۆبەستنە.
رۆڵی حكومەت
لە بەرامبەریشدا، هزری دیموكراتی زیاتر بەلای بەشداریكردنی زیاتری حكومەتە لە كۆمەڵگەدا، تەنانەت ئەگەر ئەوەش زیادبوونی قەبارەی كەرتی حكومی و بەرزبوونەوەی تێچوونی كۆمەڵگەی بەدوادا بێت، تا دەستی یارمەتی درێژ بكەن بۆ هەموو ئەوانەی ناتوانن رەوشی داراییان باش بكەن، لەبەرئەوەی هزری دیموكراتی تارادەیەك لەگەڵ هزری سوسیالیستیدا ناكۆكە، كە تێیدا حكومەت رۆڵێكی گەورەی هەیە لە چاودێریی وڵات و یارمەتی كەمدەرامەت و پەككەوتووەكان.
كۆمارییەكان گفتوگۆكانی بەرزكردنەوەی سەقفی قەرزەكان بەكاردەهێنن تا گوشار بخەنە سەر كۆنگریس بۆ ئەوەی قەبارەی خەرجییەكان كەمبكەنەوە، كە بە دیارترین هۆكارەكانی بەرزبوونەوەی قەبارەی قەرزی ئەمریكای دەزانن، هەروەها دێژەدان بە قەرزكردن پرسی لەدەست دەرچوونی قەبارەی قەرزەكان و هەڵكشانی تێچوونی بەرەنگاربوونەوەی چارەسەر ناكات، كە ئێستا لە یەك تریلۆن دۆلار بۆ ساڵێك بەرزبۆتەوە.
قەبارەی قەرزەكان
بە بەراوردكردنی قەبارەی قەرزی حكومەتی ئەمریكا بە قەبارەی قەرزەكانی جیهان، قەرزی ئەمریكا نزیكەی %10ی كۆی قەرزی نیشتمانییە لە جیهاندا، بێگومان ئەم رێژەیە گەورە و مەترسیداریشە، هۆكارەكەشی بۆ كورتهێنانی ساڵانەی بودجەی گشتیی حكومەت دەگەڕێتەوە، كە بۆ ماوەی زیاتر لە 20 ساڵە بەردەوامە، دواترین زێدەی بودجەی گشتی لە ساڵی 2001دا بووە. كورتهێنان بەسەر بودجەی گشتییدا بۆ ساڵانێكی درێژ بەردەوام بووە، بە نزیكەی (100 بۆ 200) ملیار دۆلار ساڵانە، دوای قەیرانی دارایی ساڵی 2008 بۆ 1.3 ترلیۆن دۆلار بەرز بۆوە، بەهۆی قەیرانی پەتای كۆرۆنا لە ساڵی 2020 بۆ 3.1 ترلیۆن و لە ساڵی 2021 بۆ 2.8 بەرز بۆوە، تا ئێستاش ساڵانە زیاتر لە یەك ترلیۆن دۆلار بەرز دەبێتەوە.
لەنێو دەوڵەتانی گروپی بیستدا، بۆ ساڵی 2023، بەپێی پێشبینییەكانی سەنتەری (ستاتیستا)ی تایبەت بە ئامار، بەرزترین رێژەی قەرزی گشتی بۆ كۆی بەرهەمی ناوخۆیی هی ژاپۆنە كە بە نزیكەی %161 دادەنرێت، بە دوایدا ئیتالیا دێت بە %129، پاشان فەرەنسا و بریتانیا و ئەمریكا بە نزیكەی %100 دێت.
بە تێڕوانینی دیموكراتەكان، جگە لە رێگەی قەرزكردن بۆ پڕكردنەوەی كورتهێنانی ساڵانە هیچ رێگەیەكی تریان لە بەردەستدا نییە، چونكە بەرزكردنەوەی داهات لەڕێی باجەوە بە پرسێكی ئێجگار هەستیاری دەزانن، هەرچەندە حكومەت لە ساڵی 2022دا بڕی 4.9 ترلیۆن دۆلاری لەڕێی باجەوە كۆكردەوە، هەروەها پرسی داشكاندنی خەرجیی گشتی و كۆمەڵگەیی وەك ئەویدی بە پرسێكی هەستیار دەزانن و گورزێكی گەورە دەبێت لە قوڵایی هزری دیموكراتی و بنچینەكانی دەهەژێنێت.
چین و ژاپۆن
ئەوەی لێرەدا گرنگە ئاماژەی پێ بكرێت، رێژەی ئەو سوودە داراییەی حكومەتی ئەمریكایە وەك دەستهاتی هەڵگرانی سەنەداتەكانی بۆ خۆی دەگەڕێتەوە، ئەویش بە حوكمی ئەوەی گەورەترین كڕیاری قەرزی حكومی بانكی ناوەندیی ئەمریكا، ئەنجومەنی یەدەكی فیدراڵییە، كە بە پێی سیستمی كاركردنی ئەو سوودەی دەستی دەكەوێت دەیگێڕێتەوە بۆ خودی حكومەت، بە جۆرێك زیاتر لە %40ی قەرزی گشتیی حكومەتی ئەمریكا هی یەدەكی فیدراڵی ئەمریكایە. بەڵام لەگەڵ ئەم راستییەشدا، هێشتا سوودە شایستەكان ئێجگار گەورەن و بە بەردەوامی بەهۆی كورتهێنانی ساڵانەی بودجەی گشتییەوە زیاد دەكات، هەروەها بەهۆی بەرزبوونەوەی نێوەنجی سوود كە لە سەرەتای 2022وە چەند قات بەرز بۆتەوە.
چەند دەوڵەتێكی جیهان خاوەنی نزیكەی %25ی قەرزی ئەمریكان، كە لە ساڵی 2022 نزیكەی 7.4 ترلیۆن دۆلار بووە، لە ساڵی 2014دا ئەو رێژەیە نزیكەی سێ یەكی قەبارەی قەرزەكانی ئەمریكا بووە، بەڵام لەو كاتەوە بەهۆی ئەوەی هەندێك لە دەوڵەتان دەستبەرداری سەنەداتی ئەمریكا بوون، رووی لە داكشان كردووە، بەڵام هێشتا هەریەك لە چین و ژاپۆن بە یەكەوە خاوەنی نیوەی قەبارەی قەرزەكانی ئەمریكان.