عەدالەت عەبدوڵڵا
15/09/2020
هەڵەیەكی گەورەیە كە ململانێی نێوان لایەنە كوردییەكان جڵەو بكرێت. ئەمە تەعبیرە لە نەهێشتنی جیاوازی، لەكاتێكدا كە ئەو جیاوازییە زۆر پێویستە، هەر پێویستییەكی سیاسی نییە، واتە تەنها بۆ گوزارش نییە لە فرەیی و هەمەڕەنگی كە لەدۆخێكی عەقڵانیدا دەشێ ببێتە فرەیی لە بژاردەو فراوانكردنی ئاسۆی بیر و تەگبیری سیاسی، بەڵام پێویستییەكی كۆمەڵگەییشە، چونكە ئێستا وڵات لە قەیراندایە، ژیان و گوزەرانی دانیشتوانی هەرێم ئاسایی نییە، ناڕەزایی و تووڕەییەكی زۆریش لە واقعی سیاسی و ئابوری و كارگێڕیی هەرێم هەیە، ئەمەش پێویستیی بە حیڕاكی سیاسییە، نەك تەماشاكردن و دانیشتن بە دیار هەلومەرجەكانەوە.
ئەگەر ئەو جیاوازییانە نەبن، مانای وایە تەواوی هێزە سیاسییەكان، وەك یەك، لەو دۆخە بەرپرسن، ئەمە تەنانەت بۆ ئەو هێزانەش ڕاستە كە لە حكومەتدان. كە تۆ (شەریك) یان بەشدار بوویت لە حكومەت، بەو مانایە نییە جیاوازییەكانی خۆت لەڕووی ئیداری و سیاسییەوە بچەپێنێت و ببیتە سێبەری ئەوانیتر، تەنها لەیەك حاڵەتدا ئەمە قبوڵە كە تەواو یەكسان و هاوباش، دەستت لەكۆی ئەو بڕیار و سیاسەتانەی حكومەتەكەدا هەبێت كه ئەمڕۆ، بە رۆژی نیوەڕۆ، شەقام لێیان ناڕازییەو بە ئەزموونیش دەركەوتووە كە خراپن.
هەر هێزێك، با لە ناو حكومەتیشدا بێ، ئەگەر (هاوبەش)ییەكەی بەم فۆرمە نەبێ، ئەگەر دەستی لە بڕیارەكاندا نەبێ و بەڵكو بەسەریدا بسەپێنرێن، ئەوا تەواو مافی گوزارشتكردنی لە جیاوازیی خۆی هەیە. خۆ ئەگەر ئەم جیاوازییە لەبەر ئیعتیبارو بەرژەوەندیی فەردی و گروهیی تایبەت بشاردرێتەوە، ئەوا ئەوسا هێزە سیاسییەكەیە كه سبەی رۆژ، لەبەردەم رای گشتی و لەبەردەم سندوقەكانی دەنگداندا، باجە گەورەكە‌ی دەدات، بگرە شكۆو ئیعتیباری دەشكێت.
لەلایەكی تر، جیاوازی، هەڵوێستێك نییە بۆ خۆشی!، بەڵكو لەدوای تەعبیر لێكردن بۆ ململانێكردنە، بۆ كردەی عەقڵانییە، بۆ ئەوەیە بیسەلمێنیت كە دەشێ تێزی تۆ، لە دۆسییەو دۆزێكی دیاریكراودا، گونجاوترو راستتر بێت، هەركاتێكیش بەرامبەر لەرێی پرۆسەی پەیوەندیگرتن Communication و گفتوگۆو ئارگیۆمێنتی عەقڵانییەوە ئەمە قبوڵ نەكات، ئەوسا ئیتر دەبێ ململانێكان، بەفۆرمی تری سیاسی و دیموكراتییانە باشتر دەربكەون، جەمسەرگیرییان بۆ بكرێ، هاوپەیمانێتییان بۆ بهێنرێتە ئاراوە، دیبلۆماسییەتیان بۆ بخرێتەكار، هەڵمەتی میدیایی و ماركێتینگی سیاسییان بۆ ئەنجام بدرێت، واتە بە زیاتر لە فشارو میكانیزمێكی سیاسیی ناتوندتیژ، بەڕێوە ببرێن تا بە دەرەنجامێك دەگەن كە دۆخی باو تێپەڕێت.
بێگومان، شەرمە، بەهەر بیانوویەكەوە بێت، شەرم لەم ململانێیە بكرێت!، یان بچەپێنرێت. لە پەیوەندیدا بە واقعی هەرێمەوە، ئەم پرسە زیاتر بەرۆكی یەكێتیی نیشتمانی دەگرێت. ئەم هێزە، خەریكە لە ململانێ دەكەوێت، خەریكە دەبێتە هێزێكی ملكەچ و بێدەنگ، هێزێكی بێ جیاوازی و خۆ راهێنەر لەگەڵ هەر شتێك كە ركابەرەكەی، واتە پارتی، بیەوێت.
ئەم هەڵوێستە، خراپە. ماوەیەك لەمەوبەر هاوسەرۆكێكی یەكێتی چووە هەولێر و بەدەنگی بەرز ئەو ململانێیەی لەناو پایتەختی هەرێمەوە جاڕدا، بەوە بڕێك ئومێدی سیاسی بۆ ئەم هێزە گەڕایەوە، بەڵام زۆری نەبرد، دیسانەوە خامۆشی و بێدەنگبوونەوە دەستی پێكردەوە، كار گەیشتۆتە زیانگەیشتنی گەورە لە میسداقییەتی سیاسیی ئەم هێزە.
لەلایەكی ترەوە، زۆر هەڵەیە كە پارتی وا ڕابهێنرێت كە كەس بیر لە ململانێكردنی نەكاتەوە، لەوە هەڵەتر ئەوەیە كە یەكێتی ئەم دەمارە سیاسییە ترسناكەی تیا ئەستوور بكات!. ئەو دۆخە، لە مەودای دووردا، تەنانەت بۆ پارتیش خراپە. لەدۆخی بۆشایی هێزی تردا كە بكەوێتە ململانێوە لەگەڵ پارتیدا، ئەوا بە سروشتی حاڵ، ئاراستەی ململانێ رووەو ناوەوەی ریزەكانی پارتی خۆی دەچێت، دەركەوتەكانی ئەم ئاراستەیەش هەن و بەرچاون و دەرگای دەستوەردانیشی بەسەر خۆیدا كردۆتەوە!، بۆیە دەبێ تەنانەت پارتیش ململانێی هێزەكانی تری پێ ئاسایی بێت، بەتایبەتی یەكێتی، تەحەمولیشی بكات و بۆ دەسكەوتی كاتی و كورتمەودا، تێنەكەوێت و خۆشی ناشیرین نەكات.
ئەو گروپەی كە لەناو پارتیدا دژی هەموو جیاوازی و ململانێیەكی یەكێتییەو نایەوێ ركابەریی بكات، لە بەرژەوەندیی دوورمەودای پارتیدا كار ناكات، وەكچۆن ئەو كاربەدەستانەی كە لەناو یەكێتیدان و تەنها خەمی ئەوەیانە دڵی پارتییان لێ نەڕەنجێ، تەواو پێچەوانەی بەرژەوەندیی دوورمەودای یەكێتی و چاوەڕوانییەكانی خەڵكی كوردستانیش، ئەجوڵێنەوە.
سیاسەت، كایەی سڕینەوەی تایبەتمەندی و جیاوازییەكان نییە. دۆخی وا لە سیاسەتدا، دۆخێكی فاشییانەیە، یان بە كارتۆنی كردنی فرەیی سیاسیی و پەروەردەكردنێكی لەسەرخۆی نەزعەی داپڵۆسین و سڕینەوەو تۆتالیتارییەتە، بۆیە پێویستە پارتی كە ناسنامەی دیموكراسی هەڵگرتووە، خۆی لەم دۆخە دووربخاتەوە، یەكێتییش خۆی بێ شكۆ و بێ ئەرزش نەكات و بزانێ كەی ململانێ دەكات و بە چ شێوەیەكیش بەڕێوەی دەبات كە لە بەرژەوەندیی باڵای خەڵك و چارەسەركردنی قەیرانە پڕوكێنەرەكانی ئەمڕۆی هەرێمدا بێت.
لە درەو وەرگیراوە