ئەوەی لە كێشە و ناكۆكییەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و بەغدا بۆ من ناڕوونە و هێشتا یەكلانەبوومەتەوە لەوەی ئایا هەرێمی كوردستان گەیشتووەتە ئەو باوەڕەی هیچ لە بەغدا ناچنێتەوە و وەك پێویستییەك بۆ دۆزینەوەی رێگەچارەیەكی دی، یاری بەكات دەكات؟ یان هەر بە راستی چاوی لەوەیە لە دەرئەنجامی گفتوگۆكانی ئەو شاندەی بەردەوام بەڕێی بەغداوەن، مافەكانی كورد بەدەستبهێنێت؟
ئەگەر ئەو باوەڕەی بۆ دروست بووبێت كە بەغدا جێی ئومێد نییە، بەڵام لانی كەم ئێستا چارەیەكی دیكە شك نابات و بە یاریكردن بەكات چاوەڕوانی پێشهات و قەدەرێكی باشترە، یا بەدوای دەروازەیەكدا دەگەڕێت لە تەوقی بەغدا رزگاری بێت و پێویستی بەكات هەیە، ئەگەر ئەوەبێت ئەم سیاسەتەی پەیڕەوی دەكات ئاساییە، بەڵام ئەگەر بەچاوی هیواوە لە بەغدا بڕوانێت و ئومێدی لەسەر ئەوە هەڵچنیبێت بە دانوستانی ئەو شاندانەی بەغدایان كردووەتە رێی كانی، شتێك لە مافەكانی كورد بەدەستدەهێنرێت، دەبێت پێش بەغدا لۆمەی خۆمان بكەین كە گفتوگۆكان هیچیان لێ شین نابێت.
دەگێڕنەوە لە سەردەمی دەسەڵاتدارێتیی مەلیك مەحمووددا، كابرایەك عاشقی كچی پیاوێكی بەدفەڕ دەبێت، زۆر كەس دەنێرێتە خوازبێنی و باوكی كچە رازی نابێت. پەنا دەباتە بەر شێخ مەحموود و سكاڵای دەردی خۆی بۆ دەكات، شێخ مەحموود بەڵێنی پێ دەدات خۆی بچێتە لای باوكی كچە و خوازبێنی بۆ بكات. دەچێت و بەهەمان شێوە دەست بە رووی شێخیشدا دەنرێت و كابرا كچەكەی ناداتێ. ئەم هەواڵە بەناوچەكەدا بڵاودەبێتەوە، كابرایەكی بەدفەڕ و شەڕانگێز كە هاوڕێی باوكی كچەكەیە هەواڵەكە دەبیستێت و دەچێت بۆ ماڵی كیژەكە و هەر لە دەرگەوە هاوار دەكات فڵانی كەروكەرباب بوویتە ئەو پیاوەی شێخ مەحموود بێتە ماڵەكەت و داوای رەتیبكەیتەوە، (ئا وەرە دەرەوە با واو وات لێبكەم). كابرایش لە دەرگەی ژورەكەوە سەری دەردێنێ و دەڵێت، جا با پیاوێكی وەك تۆیان بناردایا بزانە دەستم بەڕوویەوە دەنا.
هەرچەندە خۆم باوەڕم وایە بەغدا بەهیچ جۆرێك نایەوێ یارمەتیدەربێت لە تێپەڕاندنی ئەم كێشە و قەیرانانەی بەرۆكی هەرێمی كوردستانیان گرتووە، بەڵام كە باوەڕت وابوو بۆ تێپەڕاندنیان لە دەرگای بەغدا بدەیت، دەبێت بزانیت كێ دەنێریت. دابەزاندنی ئاستی شاندی هەرێمی كوردستان بۆ ئاستیك كە بەغدا وەك سكرتێر و بەڕێوەبەری نووسینگەی بەرپرسانی هەرێمی كوردستان دەیانبینێت، هاندەری زیاترە بۆ ئەوەی دەست بە روویانەوە بنرێت و بە دەستی بەتاڵەوە بێنەوە.
لە سەردەمی شێخ مەحموود و مەلا مستەفا بارزانییەوە تاوەكو مام جەلال و كاك مەسعود، هەمیشە خۆیان وەك كەسی یەكەم و بڕیار بەدەستی سەرەكی، سەركردایەتیی ورد و درشتی دانوستاندنیان كردووە. بۆ ئێستا چی شتێك لەوە پێویستترە كە هەوڵبدرێت مووچە بۆ مووچەخۆرانی هەرێمی كوردستان دەستەبەر بكرێت. پێویستە كەسانی یەكەم لەناو دامەزراوە حوكمڕانییەكانی هەرێمی كوردستان دانوستاندن بكەن نەك سكرتێر و سەرۆكی نووسینگەكانیان.
پرسی نوێنەرایەتیی كورد چی بۆ دانوستاندن و چی ئەوانەش كە بە نوێنەرایەتیی كورد پۆستیان لە بەغدا وەرگرتووە و ئەوانەیش بە نوێنەرایەتیی كوردستان دەچنە پەرلەمان، بابەتێكە پێویستی بە لێكۆڵینەوە هەیە، كورد نەیتوانی لەم ئەزموونە سەركەوتووبێت كەسانی شیاو دیاریبكات نوێنەرایەتیی گەلی كوردستان بكەن. بە دیاریكراوی لەم دەیەیەی رابردوودا ناڵێم هەموویان، بەڵام بەشی زۆری ئەوانەی لەو پۆست و پێگە و نوێنەرایەتییانەبوون ئەوەیان سەلماند كە دەگوترێت كورد ئەوەی لە مەیدانی شەڕ بەدەستی دەهێنێت لەسەر مێزی گفتوگۆ لەدەستی دەدەن. لەوەش جێی سەرنجتر ئەوەیە كە هەندێك لەوانەی بە نوێنەرایەتیی خەڵكی كوردستان چوونەتە بەغدا و بە حیسابی خۆیان و خەڵكیش بۆ ئەوە چوون پارێزگاری لە مافە بەدەستهاتووەكانی گەلی كوردستان بكەن و هەوڵی بەدەستهێنانی ئەو مافانەش بدەن كە بەدەستنەهێندراون. كەچی خۆیان بوونە بەشێك لەو هەڕەشە و مەترسییانەی لەسەر مافەكانی كورد بوون.
باوەڕناكەم لە مێژووی هیچ میللەتێكی چەوساوە و خاك داگیركراودا ئەوە روویدابێت كە خەڵكانێك بە نوێنەرایەتیی میللەتێك بۆ داخوازی و مافە زەوتكراوەكانی نەتەوەكەیان روو بكەنە دیوانی نەتەوەی سەردەستە، لەوێ بچنە پاڵ نەتەوەی سەردەستە دژ بە داخوازیی نەتەوەكەیان. ئەمەی لە باشووری كوردستان روودەدات لە مێژووی گەلاندا بێ پێشینەیە و رەنگە جگە لەنێو كورد بۆ هیچ گەلێكی دیكەش نەبێتە مۆدێل، بەڵام لەناو ئەم قەومی كوردی عێراقە، حاڵەتی تێپەڕاندووە و بووەتە دیاردەیەكی سەردەمەكە. خەریكە لە ئاستی كەسیشەوە سەردەكێشێت بۆ مۆدێلی گرووپی كۆمەڵایەتی و حیزبی لەو جۆرە.
لەنێو ئەوانەشدا كە بە نوێنەرایەتیی كورد پۆستیان وەرگرتووە، هەیانە لەبری ئەوەی هەموو توانا و شارەزاییەكی بۆ خزمەتی پرسی كورد تەرخان بكات، كەچی لەپێناو دەستكەوتی شەخسی و بەدەستهێنانی سەروەت و سامان بۆ خۆی و دەوروبەرەكەی، بوونە نموونەی كەسانی گەندەڵ لە عێراق. تەنانەت لەنێو ئەوانەشی بە وەفد دەچوون بۆ بەغدا بۆ داوای مافەكانی كورد، هەبوون بەدوای بەدەستهێنانی پۆست و پلەی كەسوكاریانەوە بوون.
كورد دەبێت ئەم پەتایەی ناوخۆی چارەسەر بكات پێش ئەوەی لۆمەی بەرانبەرەكەی بكات كە مافەكانی لێ زەوتكردووە. تا رێگەچارەیەك بۆ ریشەكێشكردنی ئەو دیاردانە نەدۆزێتەوە، ساڵ لەدوای ساڵ ژمارەی ئەوانە زیاتر دەبن كە لەسەر پشكی كورد و بە نوێەرایەتیی كوردستان دەچنە بەغدا و لەوێوە سەنگەر لە كوردستان دەگرن.